De essentie van social media gaat hand in hand met ondernemen. Op social media heeft iedereen de kans zichzelf te uiten voor een groot publiek. Of je nou Warner Bros Movies bent, of Jan Janssen uit Assen, je hebt allebei dezelfde kansen om een YouTube hit te scoren. Dit brengt zelfbeschikking en een enorme verantwoordelijkheid naar het individu. Om deze kans te grijpen, zal 'Jan Janssen' zelf initiatief moeten nemen. Hij moet creatief zijn. En hij is zelf verantwoordelijk voor het falen of slagen van zijn actie. Eigenschappen die naadloos aansluiten bij ondernemerschap.
Door Gerrit Heijkoop
De klassieke economie stelt dat een onderneming drie hulpbronnen nodig heeft om waarde te creëren: grondstoffen, arbeid en kapitaal. Met deze hulpbronnen kan de onderneming goederen produceren en verkopen. Meer grondstoffen, meer arbeid en meer kapitaal leidden tot meer toegevoegde waarde en meer groei. In de 21ste eeuw is onze economie veranderd: toegevoegde waarde wordt voor een groot deel gecreëerd door kenniswerkers en dienstverlening. Hiervoor zijn hele andere hulpbronnen essentieel: kennis, creativiteit en relaties. In dit geval leiden meer kennis, meer creativiteit en meer relaties tot meer toegevoegde waarde en meer groei.
Kennis, creativiteit en relaties zijn onderdeel van je sociale kapitaal. ‘Normaal’ kapitaal wordt alleen maar minder als je het deelt. Stel je voor: ik heb tien euro, ik geef er vijf aan jou, dan heb ik er nog maar vijf over. Sociaal kapitaal wordt alleen maar groter als we het delen. Stel jij hebt een vraag, en ik vertel jou het antwoord, dan zijn er ineens twee keer zoveel mensen met die kennis! Relaties nemen in dit geheel een bijzondere plaats in. Omdat zij op zichzelf een belangrijke bron kunnen zijn voor kennis en creativiteit. Maar ook omdat vertrouwen de smeerolie is van het economisch verkeer. En niets schept meer vertrouwen dan een bestaande relatie. Resultaten uit het verleden bieden ook in dit geval geen garanties, maar wel een behoorlijke voorspelling voor de toekomst.
Ik geloof daarom dat mijn netwerk mijn allerbelangrijkste ‘competentie’ is. Het brengt me razendsnel bij mensen met antwoorden op mijn vragen. Bij mensen met vragen waarop ik het antwoord heb. Bij mensen die verkopen wat ik nodig heb. En bij mensen die willen kopen wat ik ze kan bieden. Dat is toch alles wat ik nodig heb om effectief te ondernemen? Door twee maatschappelijke ontwikkelingen groeit ons persoonlijk netwerk razendsnel: de steeds kortere arbeidscontracten waardoor we veel nieuwe mensen ontmoeten, en de opkomst van social media als Hyves, Facebook, Linkedin en Twitter. Deze technische hulpmiddelen helpen om je netwerk effectief te monitoren en te gebruiken. Daarbij gaat het niet om de leuke foto’s of de zinloze opmerkingen die je kan delen, maar om het gemak waarmee je contacten uit het heden en verleden warm kan houden.
Met deze ontwikkelingen komt een aantal interessante dilemma’s naar boven. Als toegevoegde waarde wordt gecreëerd met sociaal kapitaal zoals kennis, creativiteit en relaties, wie is dan de eigenaar van dit kapitaal? Het individu, meen ik. Dat betekent dat de organisatie, tijdelijk, eigenaar is van het ‘menselijk kapitaal’. Het is aan de leiders het ‘menselijk kapitaal’ maximaal te faciliteren om ervoor te zorgen dat mensen hun sociaal kapitaal maximaal benutten en inzetten voor de organisatie. Dat levert opnieuw technische, strategische en organisatorische dilemma’s op. Bied je volledige openheid van alle websites en functionaliteiten op het web, met het risico dat gevoelige bedrijfsinformatie op straat komt te liggen? En wie is er verantwoordelijk voor de ‘identiteit’ en communicatie van de organisatie naar buiten toe? Hoe hou je de controle en kun je snel inspelen op eventuele uitwassen of ongewenste ontwikkelingen?
Als leider van jezelf en je organisatie ben je in staat om de geweldige kansen die deze nieuwe tijd ons biedt, met volle overgave te verzilveren. De eerste stap begint bij het ter hand durven nemen van de dilemma’s die deze tijd opwerpen.
Over Gerrit
Gerrit Heijkoop is opgeleid als ingenieur en gevormd als projectmanager bij Boer & Croon. Sinds 2007 ondernemer met een passie voor evenementen en social media. Gerrit weet zin en onzin op het gebied van technologie te scheiden en hij houdt altijd oog voor de impact op strategische doelstellingen.